İlk Yıldızlar Büyük ve Karanlıkmış

[Musa Özateş]

Bilim insanları, evrenin ilk yıldızlarının şimdiki gibi parlamadığını ve devasa olduklarını tahmin ediyorlar.

Utah Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, yaklaşık 13 milyar yıl önce doğan ilk yıldızlar, Güneş’ten 400 ila 200 bin kez büyüktü ve ağırlıklı olarak evrenin çoğunu oluşturduğu tahmin edilen “karanlık maddeden” meydana geliyorlardı.

Astrofizikçi Paolo Gondolo başkanlığındaki bir ekip tarafından ünlü Grateful Dead grubunun “Dark Star” adlı şarkısından esinlenilerek “karanlık yıldızlar” adı verilen bu gökcisimlerinin hala varlıklarını sürdürüyor olabilecekleri belirtiliyor. Sadece uzay merkezli teleskoplarca tespit edilebilen bu karanlık yıldızlar, ışık yaymak yerine kızılötesi enerji ve ısıyı emiyorlar.

Bulgularını, Physical Review Letters dergisinin gelecek ayki sayısında yayınlayacaklarını belirten Gondolo, araştırmalarının sonuçlarının, ilk yıldızların oluşumu için şu anda geçerli olan teoriyi değiştirebileceğine dikkati çekti.

Karanlık maddenin evrenin oluşumunda önemli rol oynadığını düşünen bilim insanları, ilk yıldızların oluşumunda karanlık maddenin etkisi konusunda şu ana kadar böyle bir teorileri bulunmuyordu.

Gondolo, önceden, yıldızların, hidrojen ve helyum atomları birbirleri üstüne yığıldıklarını ve birlikte “proto-stellar bulutu” denilen girdabı oluşturup, daha sonra soğuyarak ve yoğunlaşarak meydana geldiğini düşündüklerini belirtti. Gondolo, önceki teoriye göre, bu soğuma ve büzülmenin hidrojenin helyumla füzyona başlamasına ve böylece ışık saçmasını sağlamasına kadar sürdüğünü tahmin ettiklerini söyledi.

Yeni bulgulara göre, karanlık maddenin, interaktif hale gelip, yok olana dek ışık yerine ısı yaydığını belirten Gondolo, hidrojen ve helyumdan oluşan proto-stellar bulutunun soğumaya ve büzüşmeye çalışırken, karanlık maddenin de, yıldızı, parlamasını sağlayan füzyona engel olarak sıcak ve büyük bir biçimde tuttuğunu kaydetti.

Gondolo bulgularıyla ilgili olarak, “Nükleer füzyon oluşmaması sadece yıldıza özgü değil, bu karanlık maddenin doğasına da işaret edebilir” dedi.

Gondolo ve arkadaşlarının araştırması, aralarında karadeliklerin nasıl oluştuğu da dahil olmak üzere evrenin doğuşuyla ilgili sorulara yeni bir yanıt getiriyor.

NTV