Aleviler Namaz Kılmak Zorunda Mı?

[f_altan]

NAMAZ

Mukaddematı (dışındaki şartlar)

1- Ayıp yerlerinin örtünmesi
2- Elbiselerin ve vücudun temiz olması
3- Vaktinde kılınması
4- Namaz kılınan yerin temiz olması
5- Namaz kılınan yerin gasp edilmemiş olması
6- Kıblenin tespit edilmesi
7- Abdestli olmak

Namazın Rükünleri

1- Niyet
2- Tekbiret-ul ihram
3- Tekbire ve Rükua bağlı kıyam
4- Rüku
5- Secde(İkisi birden)

Namazın Farzları

1- Niyet
2- Tekbir
3- Kıyam
4- Kıraat
5- Kunut
6- Ruku
7- Secde
8- Teşehhüd
9- Selam
10- Tertip
11- Mualat(Peşisıra yapmak)

Namazı Batıl Eden Şeyler

1- Namazın içinde, namazın şartlarından birisi yoksa
2- Namazın içinde abdest ya da gusül gerektiren bir iş yapılmışsa
3- Namazda eller bağlanmışsa
4- Hamd suresinden sonra "amin" denmişse
5- Bilerek ya da unutarak Kıble'den dönülmüşse
6- Namaz dışı bir kelime söylenmişse
7- Kahkaha ve gargara ederek gülmek
8- Dünyevi bir nedenden dolayı sesli ağlamak
9- Namazın şeklini bozacak bir iş yapmak
10- Yemek ve içmek
11- İki ya da üç rekâtlı namazlarda rekâtlarda şüphe etmek
12- Namazın rüknü olan şartlardan birini eksik ya da fazla yapmak

Namaz Nerelerde Bozulur

1- İnsanın kendi mal ve canını ciddi bir tehlikeye karşı korumak için
2- Namaz esnasında alacaklı kişi borcunu isterse
3- Namaz içindeyken cami ya da mescidin bir yeri necis olmuşsa onu temizlemek için
Bu işleri namazı bozmadan giderebilirse bozması caiz değildir...

Namazı Batıl Eden Şüpheler

1- İki rekâtlı namazlarda rekatlarda şüphe etmek
2- Üç rekâtlı namazlarda rekatlarda şüphe etmek
3- Dört rekatlı namazlarda ilk iki rekatında rekatlarda şüphe etmek
4- Dört rekatlı namazlarda ikinci secdeyi bitirmeden önde rekatta şüphe etmek
5- İki mi beşinci rekat mı diye şüphe etmek
6- Üç mü altıncı rekat mı diye şüphe etmek
7- Hangi rekatta olduğunda şüphe etmek
8- Dört veya altıdan fazlasında şüphe etmek

Namazda İtina Edilmeyen Şüpheler

1- Yeri geçmiş farzlardan birinde şüphe etmek
2- Namazın selamından sonra şüphe etmek
3- Çok şüphecinin şüphe etmesi(ard arda üç namazda şüphe etmek)
4- Namazın vakti çıktıktan sonra şüphe etmek
5- İmamın namazın rekatlarında şüphe etmesi
6- Müstehap namazlarda şüphe etmek

Namazda Sahih Olan Şüpheler

1- İkinci secdeden kalktıktan sonra ikinci yada üçüncü rekat mı diye şüphe etmek (Burada vazife üç rekat kabul edilecek namaz tamamlanıp sonra bir rekat ihtiyat namazı kılınacak)
2- İkinci secdeden sonra iki ile dört rekat arasında şüphe etmek (Burada vazife teşehhüd okunup selam verilecek sonra iki rekat ihtiyat namazı kılınacak)
3- İkinci secdeden sonra iki,üç,dört rekat mı diye şüphe etmek (Burada dördüncü rekat denilip namaz tamamlanacak, sonra iki rekat ayakta, iki rekat oturarak ihtiyat namazı kılınacak)
4- İkinci secdeden sonra dört veya beşinci rekat mı diye şüphe etmek (Burada dört rekattır denilip selamdan sonra sehiv secdesi yapılacak)
5- Üç veya dört rekat mı diye şüphe etmek (Burada vazife dört kabul edilecek selamdan sonra bir rekat ayakta ya da iki rekat oturarak ihtiyat namazı kılacak)
6- Ayakta dört ya da beşinci rekat mı diye şüphe etmek (Burada vazife hemen oturup namazı bitirecek sonra bir rekat ayakta yada iki rekat oturarak ihtiyat namazı kılacak)
7- Ayakta üç ya da beşinci rekat mı diye şüphe etmek (Burada vazife hemen oturup namazı bitirecek sonra iki rekat ayakta ihtiyat namazı kılacak)
8- Ayakta üç, dört ya da beşinci rekat mı diye şüphe etmek (Burada vazife hemen oturup namazı bitirecek sonra iki rekat ayakta, iki rekatta oturarak ihtiyat namazı kılacak)
9- Beş ya da altıncı rekat mı diye şüphe etmek(Burada vazife hemen oturup namazı bitirecek sonra sehiv secdesi yapacak)

İhtiyat Namazı

Selamdan hemen sonra kıbleden dönmeden hemen ayağa kalkılarak, hiç bir şey konuşmadan, içinden neyin ihtiyatını kılacaksan o'na niyet ederek, sesli tekbir getirilip fatiha okunacak ruku ve secdeye varılıp teşehhüd okunup selam verilecek. Bu Namazda kunut tutulmaz, süre ve tesbihat-ı erbaa okunmaz.

Sehiv Secdesi

Namazın selamı verildikten hemen sonra oturulduğu halde niyet edilip secde edilecek şeye alın konularak "Bismillahi ve billah. Ellahumme salli ela Muhammeduin ve al-i Muhammed" denilir kalkılıp ikinci secdede aynı şekilde yapıldıktan sonra teşehhüt ve selam okunur. Sehiv secdesinde tekbir getirmek gerekmez.

Sehiv Secdesi Gereken Yerler

1- Yanlışlıkla konuşmak
2- Secdenin birini unutmak
3- Teşehhüdü unutmak
4- Selam verilmemesi gereken yerde selam vermek.
5- Dört rekatlı namazlarda ikinci secdeden sonra dört rekatmı beş rekatmı kıldığından şüphe etmek.

Ayat Namazı

İnsanı korku ve dehşete düşürecek olaylarda. Ay ve güneş tutulması, deprem, şiddetli gök gürültüsü, yıldırım düşmesi, kırmızı ve siyah rüzgarlar esmesi genel olarak halkın korkup dehşete kapıldığı olaylarda kılınır ihtiyat olarak yer yarılmasında da kılınır.
Ayat namazı niyet edilerek Hamd okunduktan sonra bir ayet yada bir süre okunup rükuya gidilir bu beş defa tekrarlanır beşinciden sonra secdeye gidilir, ikinci rekatta da bu tekrarlanır beşinci rukudan evvel kunt tutulur ve secdeye gidilip teşehhüd okunup selam verilerek namaz tamamlanır. Burada Hamd suresi eğer biz her defasında sure okuyacaksak sureden evvel hamd suresinide okumalıyız ancak bir sureyi beşe bölerek okuyacaksak mesela ihlas suresini hamd suresini bir defa okuruz surenin besmelesini söyleyip rukuya gideriz, ikicide sadece ihlas suresinin ilk ayetini okuruz üç,dört,beşinci defalarda da sadece üçüncü, dördüncü, beşinci ayetleri okuruz ikinci rekatta aynı şekilde tamamlanır.

Cenaze Namazı

Cenaze namazında rüku, secde, teşehhüd ve selam yoktur. Sadece beş tekbir alınır, zikir ve dua okunur. Cenaze namazı kılmak amacıyla Tekbir getirilerek namaza başlanır. Sonra "Eşhedu enla ilahe ilellah ve eşhedu enne Muhammeden resulullah" denir ve ikinci tekbir getirilir ve "Ellahumme selli ela Muhammedin ve al-i Muhammed" denir sonra üçüncü tekbir getirilerek peşinden "Ellahummeğfir lil-mü'minine vel-mü'minat" daha sonra dördüncü tekbir getirilir ve ölen kişi erkek ise "Ellahummeğfir lihazel meyyit." Bayan ise "Ellahummeğfir lihazihil meyyit" denir daha sonra beşinci tekbir alınarak namaz da biter.(Daha geniş tafsilat, dua ve zikirlerde vardır)

[f_altan]

KİMLERİN NAMAZ KILMASI GEREKİR?

Namaz ilâhî bir yükümlülüktür. İnsan bulûğ çağına erdiği zaman bu yükümlülüğü yerine getirmeye layık olur. Çocuklar bulûğ çağına erdikleri gün İslâm açısından yeni dünyaya gelmiş gibi olurlar ve toplumsal sahnelere girme çağına ulaşırlar.
İnsan bulûğ çağına erdiği zaman, üzerine farz olan amelleri doğru bir şekilde yerine getirmesi için bir müçtehide uyması, yani amellerini onun görüşlerine uygun olarak yapması gerekir.

Bulûğ Çağı

Erkekler, on beş yaşını, kızlar ise dokuz yaşını bitirdikten sonra bulûğ yaşına girerler ve o günden itibaren dini vazifelerini yerine getirmeleri gerekir. Çocuklar bulûğ çağına girmeden önce de namaz kılacak olsalar sevap alırlar. Çocukların hazırlık için günlük namazlarını bulûğ çağından birkaç yıl önce kılmaya başlamaları, daha uygundur.
Bulûğ yaşı kamerî yıla göre hesaplanmalıdır ve kamerî yıl üç yüz elli dört gün altı saat olduğu için güneş yılından on gün on sekiz saat daha azdır. Dolayısıyla dokuz güneş yılından doksan altı gün on sekiz saat düşerek dokuz kamerî yılını elde edebiliriz ve yine on beş güneş yılından yüz altmış altı gün altı saat düşerek de on beş kamerî yılını bulabiliriz. Çocukların bulûğ yaşını daha kolay hesaplayabilmek için anne ve babaların çocuklarının doğum tarihini kameri tarihe göre kaydetmeleri ve çocukları ergenlik çağına erdiğinde, onlara kılavuzluk etmeleri daha uygundur.

[f_altan]

NAMAZIN KISIMLARI

Namaz, farz ve müstehap olmak üzere iki kısma ayrılır.
Farz namaz, kılınması gerekli olan ve kılınmaması durumunda kıyamette insanın azaba uğramasına sebep olan namazdır.
Müstehap namaz ise, kılınması iyi olduğu ve karşılığında sevap alınan, ancak kılınmaması durumunda kıyamette insanın azaba uğramasına neden olmayan namazdır.

Müstehap namazlar oldukça fazladır ve burada onların hepsini teker teker aktarmamız imkansızdır. Dolayısıyla burada onları sıralamaktan sakınıyoruz; kitabın sonunda onlardan sadece bazılarına değineceğiz.
Farz namaz da iki kısımdır: Bazısı, her zaman ve her gün kılınır. Diğer bazısı ise, sadece bazı zaman ve durumlarda kılınır.

Günlük Farz Namazlar
Her Müslümanın her gece gündüz içerisinde on yedi rekât namaz kılması gerekir:
1- Sabah namazı; iki rekattır.
2- Öğle namazı; dört rekattır.
3- İkindi namazı; dört rekattır.
4- Akşam namazı; üç rekattır.
5- Yatsı namazı; dört rekattır.

Rekatın ne demek olduğunu ileride açıklayacağız.

NAMAZA HAZIRLIK

Namaza başlamadan önce bir takım hususlara ve bu hususlarla ilgili hükümlere dikkat edilmelidir. Bu hususlara dikkat etmeden kılınan namaz doğru olmaz ve insanın üzerinden yükümlülüğü kaldırmaz. Bu hususlar şu beş maddeden ibarettir:
1- Vakit.
2- Temizlik. (Yani, abdest, cebire abdesti, gusül ve teyemmüm)
3- Yer.
4- Elbise.
5- Kıble.

[f_altan]

Vakit

İslâm, insanlar için sunduğu programlarda onların yaşamlarını ve bütün ihtiyaçlarını göz önünde bulundurur.

Farz namazların vakitlerine dikkat edecek olursak, insanın ihtiyaçlarını gidermesi için Rabbi'yle irtibat kurarak, ruhunu temizlemesi, O'ndan güç alması vaktinin büyük bir bölümünü çalışmaya ayırırken, gece-gündüz boyunca namaz için sadece belli bir miktarın, o da uygun zamanların seçildiğini görürüz.

Ayrıca namazın düzenli vakitlerde kılınması, insanı kişisel ve toplumsal işlerinde düzenli ve programlı olmaya alıştırır. İnsan farz namazları canı istediği zamanda kılamaz; vakti girmeden önce kılınan namaz batıldır. İnsan namazı kendi vaktinde kılmazsa, günah işlemiş olur ve vazifesini yerine getirmemiş sayılır.

Ayât namazı gibi günlük namazların dışındaki farz namazların vakitlerine ise, yeri geldiğinde işaret edeceğiz.
Şimdi günlük namazların vakitlerini öğrenelim:

Günlük Namazların Vakitleri

Sabah Namazının Vakti

Sabah namazının vakti, sabah ezanından güneş doğuncaya kadardır. Bu süre içerisinde sabah namazının kılınması gerekir. İnsan sabah namazını bu süre içerisinde kılamazsa, daha sonra "kaza" niyetiyle kılmalıdır.

Öğle ve İkindi Namazının Vakti

Öğle ve ikindi namazının vakti, öğleden güneş batıncaya kadardır. Bu süre içerisinde önce öğle namazı ve sonra da ikindi namazı kılınmalıdır.

Akşam ve Yatsı Namazının Vakti

Güneşin batmasından biraz sonra (yaklaşık 20-25 dakika sonra) başlayan akşam ezanından gece yarısına kadar akşam ve yatsı namazının vaktidir ve akşam namazının yatsı namazından önce kılınması gerekir.

Namazın ilk vaktinde kılınması daha iyidir ve namaz, ne kadar ilk vaktine yakın bir zamanda kılınırsa, sevabı da bir o kadar fazla olur.

[f_altan]

KIBLE

Mekke şehrinde ve Mescid-ul Haram'da yer alan Kâbe kıbledir ve Müslümanlar namaz kılarken ona doğru yönelmeleri gerekir. Mekke'nin dışında ve Mekke'den uzak olanların "kıble yönüne doğru durmuş" denilecek şekilde durmaları yeterlidir.

İslâm dini, Kâbe'yi tek olan Allah'a ibadet merkezi olarak tanıtmış ve Müslümanlara, namaz kılanlar ve ibadet edenler arasında vahdet, birlik ve düzen olması için dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar yüzlerini kıbleye çevirmelerini emretmiştir.

Kıbleye doğru namaz kılmak, Kâbe'yi tamir eden Hz. İbrahim'le (a.s) Hz. İsmail'in (a.s) hatıralarını anmak ve ibadet için Allah'a yönelişin güzel bir örneğidir. Kıbleye yönelmek sadece namaza has değildir; hayvanın etinin helal olması için de kıbleye doğru kesilmesi şarttır. İnsan yemek yerken, uyurken de bu işleri kıbleye doğru yapması iyidir. İnsan ölünce, toprağa verildiğinde de yüzü kıbleye çevrilmelidir.

Müslümanlar hicretin ikinci yılına kadar Mescid-ul Aksa'ya doğru namaz kılıyorlardı. Yahudiler, "Müslümanların kıblesi yoktur ve bizim kıblemize doğru namaz kılıyorlar" diye onlara dil yarası vurmaya başlayınca, Müslümanların istiklalinin korunması için yüce Allah bundan böyle Kâbe'ye doğru namaz kılmalarını emretti.

[f_altan]

ELBİSE

Namaz kılınırken giyilen elbisede şu hususlara dikkat edilmelidir:
1- Namaz kılanın giydiği elbise pâk olmalıdır.
2- Gasbedilmiş olmamalıdır.
3- Leş hayvanın parçalarından olmamalıdır.
4- Yenilen ama şer'î ölçülere göre kesilmeyen hayvanın parçalarından olmamalıdır.
5- Şer'î ölçülere göre kesilmiş olsa bile eti yenmeyen hayvanın parçalarından olmamalıdır. Bu hususta deri gibi canı olan parçalarla, saç gibi canı olmayan parçalar arasında hiçbir fark yoktur.
6- Erkeklerin elbisesi altın dokumalı olmamalıdır.
7- Erkeklerin elbisesi halis ipekten olmamalıdır.

Elbiseyle İlgili Birkaç Hüküm

1- Namazda erkeklerin, Yüce Allah'ın huzurunda durduğunu dikkate alarak bedenlerinin tamamını örtmeleri iyidir.
2- Namahrem olmadığı yerde, kadınlar namazda dar elbise giyebilir ve ziynetlerini açıkta bırakabilirler.
3- Namazda kadının giymesi gereken elbiseyle şer'î tesettürün arasında fark vardır. Şerî tesettürde ayaklar bile örtülmelidir, dar elbise giymek ve ziyneti göstermek ise câiz değildir.
4- İster namazda olsun, ister namaz dışında, erkeklerin altın ve halis ipek dokumalı elbiseleri giymeleri haramdır.

Namazda Örtülmesi Gereken Yerler

Erkekler namazda ön ve arkalarını (kısa bir pantolon miktarınca); kadınlar da yüz, eller ve ayaklar dışında bütün bedenlerini örtmeleri gerekir.

Namazda Beden ve Elbisenin Temiz Olması Gerekmeyen Durumlar

1- Yaradan akarak elbise ve bedene değen kanı temizlemek imkansız veya zor olursa onunla namaz kılınabilir.
2- Beden veya elbiseye değen kan, işaretparmağının bir boğumundan büyük olmaz; köpek, domuz, kâfir, ölü hayvan ve eti yenmeyen hayvanın ve yine âdet ve lohusalık kanı olmazsa, onunla namaz kılınabilir.
3- Necis olmuş çorap, şapka ve kayış gibi avret mahallini örtmeye yetmeyecek şeylerle namaz kılmanın sakıncası yoktur.

[f_altan]

YER

Namaz kılınan yerle ilgili olarak şu hususlara dikkat edilmelidir:
1- Gasp edilmemiş olmalıdır.
2- Sabit olmalı ve hareket etmemelidir.
3- Namaz kılınan yerde elbise ve bedene bulaşacak bir necaset olmamalıdır.
4- Kadının secde ettiği yerin erkeğin secde yerinden biraz geride olması ihtiyata uygundur; ancak kadınla erkek arasında perde veya başka bir şey olursa, bu ihtiyat artık söz konusu değildir.

Cami Hükümleri

1- Camiye komşu olan birisinin namazını cami dışında kılması iyi değildir.
2- Camiye herkesten önce gitmek ve herkesten sonra çıkmak iyidir.
3- Camiyi temizlemenin çok sevabı var; camiyi necis etmek haram ve caminin necis olan yerini pâk etmek ise farzdır.
4- İnsan camiye gittiğinde caminin saygınlığı niyetiyle iki rekât tahiyyet namazı kılması iyidir.
5- Camiye giderken güzel kokular sürmek ve en güzel ve temiz elbiseleri giymek iyidir.
6- İçinde kimsenin namaz kılmadığı bir camide namaz kılmanın sevabı daha fazladır.
7- Namaz kılmak için olmasa bile camiye girerken abdestli olmak iyidir.
8- Cami yapmak ve camiyi tamir etmek iyi işlerdendir.

[f_altan]

Temizlik

Allah'a ibadet etmek ve namaz kılmak için kendimizi temizlemeliyiz. Temizlik bazen abdestle gerçekleşir. İmam Sadık (aleyhis-selâm) buyuruyor ki:

"Yüce Allah'a ibadet etmek istediğinizde kendinizi pisliklerden temizlemeli, tembellik ve hâlsizlikten kurtulmalı ve abdestle kendinizi Allah'la konuşmak için temizleyip hazırlamalısınız."[1]

Bazen de gusül (boy abdesti) ile gerçekleşir. Abdest alınamayan veya gusül edilemeyen durumlarda temizlik, yerine göre "cebire abdesti, cebira guslü veya teyemmüm"le gerçekleşir. Burada bu amelleri öğreneceğiz.
______________
[1]- Vesalil-uş Şia, c.1, s.275

[f_altan]

ABDEST

Namaz kılmak isteyen kimsenin abdest alması gerekir. Nitekim Yüce Allah, Kur'an-ı Kerim'de bu hususta şöyle buyurmuştur:
"Ey inananlar! Namaza durmak istediğiniz zaman, yüzlerinizi ve dirseklere kadar ellerinizi yıkayın, başınızın bir kısmını ve topuklara kadar ayaklarınızın bir kısmını meshedin..."[1]

Abdest alınırken şu hususlar gözetilmelidir:
1- Abdest alınan su pâk olmalıdır.
2- Abdest alınan su başka bir şeyle karışık olmamalıdır.
3- Abdest alınan su gasp edilmemiş olmalıdır.
4- Abdest alınan ibrik vs. gasp edilmemiş olmalıdır.
5- Abdest alınan ibrik vs. altın ve gümüşten olmamalıdır.
6- Abdest organları pâk olmalıdır.
7- Abdest almak ve namaz kılmak için yeterli vakit olmalıdır.
8- Abdest amelleri arasında sıra gözetilmelidir.
9- Abdest amelleri peşpeşe ve aralıksız yapılmalıdır.
10- İnsanın bizzat kendisi abdest almalıdır; yani imkan dahilinde insana başkası abdest aldırmamalıdır.
11- Su kullanmanın herhangi bir sakıncası olmamalıdır.
12- Abdest organlarında suyun ulaşmasına engel olacak herhangi bir şey bulunmamalıdır.
_______________
[1]- Mâide suresi, 6. ayet

[f_altan]

ABDEST NASIL ALINIR

İlk önce eller bileklere kadar yıkanır; ancak bu abdesttin bir parçası değildir.

1- "Allah'a itaat ve O'nun emrini yerine getirmek için abdest alıyorum" niyetiyle abdeste başlanır. Sonra sağ elle yüz saç bitiminden çenenin altına kadar uzunlamasına ve baş parmakla orta parmağın arası kadar enine yukarıdan aşağıya doğru yıkanır.
2- Sonra sağ el dirsekten parmak uçlarına kadar yukarıdan aşağıya doğru yıkanır.
3- Sağ el yıkandıktan sonra sol el dirsekten parmak uçlarına kadar yukarıdan aşağıya doğru yıkanır.
4- Yüz ve eller yıkandıktan sonra elin ıslaklığıyla başın ön kısmı meshedilir; yani el başa bırakılarak biraz aşağı doğru çekilir.
5- Islak olan sağ elle sağ ayak parmak uçlarından ayak bileğine kadar meshedilir.
6- Islak olan sol elle sol ayak, parmak uçlarından ayak bileğine kadar meshedilir.

Abdestten önce sünnet gereği ellerin yıkanışı

1- Abdest almak ve alemlerin Rabbinin emrini yerine getirme kastıyla abdeste başlanır. Önce yüz çeneye kadar saçın bitiş noktasından yukarıdan aşağı doğru yıkanır.
2- Sonra sağ el dirsekten parmak uçlarına kadar yukarıdan aşağı doğru yıkanır.
3- Sonra sol el dirsekten parmak uçlarına kadar yukarıdan aşağı doğru yıkanır.
4- Yüz ve elleri yıkadıktan sonra, eldeki rutubetle (ıslaklıkla) başın ön kısmı meshedilir; yani el başa bırakılarak biraz aşağı doğru çekilir
5- Baş meshedildikten sonra, ıslak olan sağ ayak parmak uçlarından ayak bileğine kadar meshedilir.
6- Islak olan sol elle sol ayak, parmak uçlarından ayak bileğine kadar meshedilir.