Şii hadis kaynakları ve uydurma hadisleri iddiası
Gönderilme zamanı: 24 Haz 2010, 21:28
ALINTIDIR...
İslamın doğuşu ve yayılması sürecinde islam coğrafyasındaki karışıklıklar ve ilmin islam toplumlarına yeterli ulaşamaması neticesinde, İslâm düşmanları, peygamber (sav)’in söylemediği uydurma sözlere hadis görüntüsü verip onlara islâmî olmayan anlamlar ve islâm’la çelişen mefhumlar yükleyerek Müslümanların bunları sahiplenmesini, amel etmelerini sağlayarak islamdan uzaklaşmasını hedeflediler. Bunun için de Peygamber (sav)’in hadislerine birçok yalan söz katıp bunları insanlar arasında yaygınlaştırmaya başladılar.Bu gelişmeleri yakından takip eden islam önderleri, çeşitli zulüm hareketleri, büyük hatalar ve yanlış davranışlarından dolayı mevcut yönetiminden bağımsız yoğun bir calışma içinde olmaları sürecin bir başka boyutunu oluşturmaktadır. Bunlar dini calışmaları tamamen Allah rızasına yönelik, islamı gelecek nesillere bozulmadan ulaşımını sağlamaya yönelikti. Yönetimden uzak durmaları sebebiyle devlet tarafından horlanıyordu. Bu âlimler islam coğrafyasındaki karanlık amaçlara yönelik hazırlanan planları çabuk fark etti ve bu oyunlara gelmedi. Hadis ilminin islamın ana kaynağını oluşturduklarını bildikleri için herkese ve her söze kulak asmadılar. İslâm bilginleri Ravilerin vasıflarının; bilgin, emin, âdil zabıtça güçlü ibadet, takva ve salih amel yönünden essiz olan sahsiyetler olmasına dikkat ettiler. Onları teker teker yakından tanıdılar. Hiç şüphe ve tereddüde meydan vermeyecek şekilde gerekli bütün çalışmaları yaptılar. Rivayet tarihine kadar ciddi, titiz bir çalışma sonucunda hadislerin korunmasını sağladılar. Hadislerde, müsamaha gösterenlerin rivayetlerinin önüne geçmişlerdir. Râvilerin genç ve hafızalarının kuvvetli olduğu yaşlardaki rivayetleriyle, unutkanlık gibi arızaların meydana geldiği yaslılık devrelerindeki rivayetleri arasında bulunan farklılığı tesbit ederek, gerekli olan zabıt, adalet ve benzeri sartların tahakkuk etmediği devrelerde rivayet ettikleri hadisleri ayırt etmişlerdir. Hatta hadis rivayet eden; sahabeyi çok geniş tutmayıp tabiin ve tebaattabiinle sınırlandırmışlardır. Bunlardan sonra hiçbir rivayet kabul etmemişlerdir. Raviler sınırlandırılmıştır, Herhangi bir müslümanın, bir hadisin sıhhatli olanını zayıflarından, zayıf olanını uydurma olanından ayırabileceği yeterli derecedeki sened ve metin çalışmalarını yaparak, hadis kitaplarını da derecelendirerek ortaya koymuşlardır. Hz peygamberimizin “Bana yalan isnâd etmek, sizden birinize yalan isnâd etmek gibi değildir. Her kim, bana bilerek yalan isnâd ederse, Cehenneme girsin.” Sözündeki ciddiyeti hiç kulak ardı etmemişlerdir. Bu Hadis âlimleri doğruluğu araştırma bakımından en güçlü şahsiyetlerdir. Muhaddislerin sıhhatinde ittifak ettikleri haber mutlaka haktır. Yine onların ittifak ile hatalı ve önemsiz kabul ettikleri rivayet de hükümsüzdür. Fakat ihtilaf ettikleri rivayet varsa ona da insaf ve adaletle bakılır. Hadis kritiğinde esas olan budur.
Mâlik, Şu'be, Evza'î, Leys, iki Süfyan, iki Hammad, İbn-i Mübarek, Yahya el-Kattan, Abdurrahman b. Mehdi, Vekî, Şafiî, Ebubekir (r.a.), Ebu Şeyde, Buharî, Ebu Zur'â, Ebu Hatim, Ebu Davud, Müslim, Neseî, İbn-i Hibban ve benzeri âlimlerle, cerh ve ta'dil mutahassısları bu görüştedirler.
Râvilerin bilinmesi ile ilgili birçok kitaplar da tasnif edilmiştir. İbn-i Sa'dın Tabakatı, Buhari'nin Tarihi, Ali b. el-Medâyinî'nin kitabı gibi.
Müsnedlenden de, Ahmed b. Hanbel'in mesnedi, hadis kitaplarından İshak, Ebu Davud, İbn-i ebi Şeybe, Tabarânî gibi eserler vardır.
Hülâsa bu hususta oldukça eserler te'lif edilmiştir.
Hadisleri sıhhat ve senetleriyle bilmek ehl-i sünnet vel Cemaatin hususiyetlerindendirÇoğunlukla bu süreçlerin içinde ehlibeyt mensuplarında bulunmuştur. Kimi zaman bu calışanları yürütenlerin hocası olmuş kimi zaman onlarla beraber bu hizmetleri yürütmüşlerdir. Böylesi titiz bir çalışma içinde bulunan Buhari’nin calışmaları için o zamanın şartlarına göre elli bin kilometre yol kat ettiği belirlenmiştir. Bugün bize miras bıraktıkları o yüce sözler öyle kolayına bize ulaşmış sözler değildir. Üzerinde çok büyük emek ve mesai var olduğu unutulmamalıdır. Bu kadar ciddi bir çalışmanın yanında, Şiiler de bu furyadan geri kalmak istemediler. O günlerde hanedanın yakınlarındaki bazı camilerde ehlibeyte yalan yanlış saldırılar yapılıyor yezit ve avanesine övgüler yağdırılıyordu. İslamı bilmeyen ve Emevi hanedanına karşı olan bazı insanlar bu söylemleri dine katmalar olarak yorumladı. Bunları duymamak için halka propaganda yaparak camilere gidilmesinin önüne gecilmeye calışıldı. Emevilerin bu yanlış davranışının bedeli bir kısım insanların camilerden uzak kalıp İslami bilgilerden uzaklaştırılmasını sağladı. Bu durum islam düşmanları için aranıpda bulunmayacak bir ortamı sağladı. İslamla ile toplum bağı ancak bu şartlar kullanılarak kesilebilirdi. Emevi hanedanlığı ile camileri özdeşleştirdiler. Birine karşı olma duygusunu kullanarak ikincisine karşı olmayı meşrulaştırdılar. Bundan faydalanarak İslami gerçeklerin emevi hanedanının siyasetine göre şekillendiği kanısını toplumda yerleştirmeye çalıştılar.Camilerden koparılan halk tabakaları kendi yanlarında olmayanları olayları kendileri gibi yorumlamayanları karşı taraf görüyor, meseleye siyah ya da beyaz algılaması ile yaklaşıyordu. Olayın böyle yorumlanmasında gayret gösteren toplum liderleri bu yorum çerçevesinde toplumu yönlendiriyor bunlardan da uzak durulması gerektiğini onları da sistemin bir parçası olduğuna halka inandırıyordu. Çünkü onlara göre kendilerinden olmayanlar karşı taraf dandı. Yani hanedanın safındaydı. Hatta bu yaklaşım onlarda o kadar ileri gitmişti ki bilindiği gibi İmamı Zeydi bile bu uğurda terk etmişlerdi. Bu mantık ve anlayışla önlerine çıkan her şeye doğru ya da yanlış diyor nüansa hiç yer vermiyor toptancı bir yaklaşım sergiliyorlardı. Bu mantıkla sahih hadisleri senedine ve ilmi metoduna dikkat etmeden toptan reddettiler. Siyasi savaşlarda Hz. Ali'nin yanında bulunanların rivayet ettigi hadislerin dışında kalanları tamamen yok saydılar. Ançak, kapılarını acık bıraktıkları üç beş sahabeden ve imamlardan gelen rivayetle fıkıh oluştursalarda bunların kendi iddialarına cevap vermediğini gördüler. Düşüncelerine Kuran dan da destek bulamayınca İnançlarına delil bulmak aydına gördükleri boşlukları hadis uydurarak doldurma cihetine gittiler. Bu konuda şia kültüründe o kadar ilginç yaklaşımlar vardır ki: Hadis ve menkibe uydurmada bir yarış sergilendiğini, hatta çok hadis uyduranların daha kolay cenneti kazanılacağı inancının varlığı maalesef ki bir gerçektir. Bunların da ötesinde eli yatkın olanlara uydurdukları hadis karşılığında para ödendiğini görürsünüz. Bu hadislerin hemen hemen hepsi imamlara söylettirilmiştir. Uydurma hadislerle, takiyyeye ve İmamalara masumiyet kapısını acılınca işleri daha kolay yürümüştür. Çünkü masum olan imam yalan söylemez bir şey uydurmaz, peygamber derecelerinden daha yüksek bir konumda olduğu için de her bilgiyi Allah’tan alır. Durum böyle olunca da imamlara söylettirilen hiçbir söz kimse tarafından asla sorgulanamayacaktır. Dolayısıyla bu hadisleri imamlardan kimlerin duyduğu yani ravisi çok önemli değil. Bunun için şianın hadislerinin çoğunu meçhul sahıslar rivayet ederler ve derler ki: Muhammed b. İsmail'den o da ashabımızdan birinden, o da bir adamdan rivayet etti ki söyle dedi..." hatta bazı ravilerde kopukluk görülür orada “kim ola ki “ifadesi mevcuttur.Meselâ, dünya zevklerine önem vermeyen Şiilerce değerli bir zâhid olarak tanınan Meysere b. Abdirabbih adındaki kişi, vefat edeceği sırada Hz.Ali’nin faziletleri hakkında yetmiş hadis uydurduğunu açıkça itiraf etmiştir. Şia âlimleri bu şekilde oluşturdukları kitaplarını Mehdi Aleyhisselama arz edildiğini ve onun tasdikinden gecirildiğını ifade ederek kimsenin tereddütüne meydan bırakmamışlardır. Bununla alakalı kendi kitaplarından bir örnek, El-Kuleyni için şöyle demektedirler: “Muhammed Taki el-Meclisi şunları söyler: Doğrusu bizim zehabın âlimleri arasında onun gibi birisi yoktu. Onun aktardığı rivayetleri inceleyen, kitaplarının bilgi tertibini irdeleyen herkes bilir ki, o, Allah tarafından teyid edilmiş biridir. (Usul-u Kâfi/Önsöz sayfa III.)
Kâfi (yeterli) kelimesinin menşei konusunda şöyle diyorlar: “Yüce Allah, bu kitabı yirmi senede yazmasını müyesser kıldı. Dünyanın çeşitli bölgelerindeki Şii Müslümanlar kendileri için dinin her alanında yeterli (Kâfi) gelecek bir kitap yazmasını istiyorlardı. Çünkü Kuleyni, görüş alışverişinde bulunacağı, müzakere edeceği, ilmine güvenilen zatla görüşüyordu. Bazı âlimler, Kuleyni’nin el-Kâfi’yi İmam Kâim (Mehdi aleyhisselam)’a arzettiği ve İmamın da bu eserin güzel olduğunu belirttiği ve “ Şia’mız için kâfidir”. Dediği inancındadırlar. (Ravdatu’l Cennat sh.533)” (Usul-u Kâfi/Önsöz sayfa XI.) İmamlar yaşadıkları dönemlerdeki halifelerle olan ilişkileri, şia akidesine uygun olmadığı için, yani Hz Ali nin diğer halifelerle iyi geçinmesi, hz Hasan ın halifeliği Muaviye r.a. teslim etmesini, diğer imamların çoğunun yönetime baş kaldırmama-sını kendi anlayışlarıyla uyumlu hale getirmek ve daha birçok şeyi kurtarmak içinde takiyyeyi dinin bir esası olarak koymayı kurtuluş olarak görmüşlerdir. Takiyyeyi imanın olmazsa olmazı yani imanın bir şartı haline getirmişler bunu uydurma hadislerle kurumsallaştırmışlardır. Uydurma hadis konusunda verilecek örnek yüz binlerle ifade edileceği için bunu bir bir saymanın anlamı yok. Çünkü itikadi anlamda islam anlayışıyla örtüşmeyen bütün konulardaki hadisleri birbiriyle çelişkili biri diğerinin hükmünü ortadan kaldırır niteliktedir. Hemde kuran’la da çelişkili. Onun için Şiiler Kurana fitne demektedirler. Yani anlaşılmaz bir kitap olarak tanımlarlar bunu yalnız Hz Ali nin anlayabileceğini ifade ederler ki tevil konusunda meydanları boş olsun ve ali adına da kuranı istedikleri gibi yorumlayabilsinler. Kuran ın fitne olması tabiri günümüz Şiilerince bazı TV kanallarında şii âlimler tarafından canlı olarak maalesef ki söylenebilmektedir. Ayrıca Hz. Ali için konuşan kuran demektedirler. Onlara göre Hz Ali bütün peygamberlere gelmiş kitap ve dinleri olmuş ve olacakların bütün ilimlerin hepsini bilir!. Onların profilini çizdiği Ali bütün peygamberleri katlamış durumdadır. Şiacılar kendi doğrularını ispatlamak için kendi kaynakları dışında itibar edilip edilmemesini gözetmeksizin ehlisünnet kaynaklarından da delil gösterdikleri, ehlisünnet kaynağı olmadığı halde isim benzerliklerini kullanarak yalan yanlış bilgilerin bulunduğu bazı kaynaklarında ehlisünnet kaynağı gibi gösterdikleri bilinmektedir. Bunu gösterirken de metinin tamamını değil işlerine yarayan kadar bölümleri cımbızla cekip aldıklarını, alınan kısmında konunun bütünü anlatmaktan ziyade başka anlamlara hizmet eder hale getirildiği konusu daha önce mevzu edilmişti. Mesela kendi amacları acısından kullandıkları Hz Ali’nin faziletleriyle alakalı birçok hadisi Ahmed b. Hanbel'e dayandırdıklarını söylerler. Dayandırdıkları eser İncelendiğinde sözü edilen hadislerin Ahmet B. Hanbel’in müsnedinde olmadığını görürsünüz. Ama Ahmed b. Hanbel sahabenin faziletleri hakkında telif ettiği bir başka eserinde başta Ebu Bekir, Ömer, Osman ve Ali (r.a.) olmak üzere sahabenin faziletleri ile ilgili olarak rivayet edilen hadislerin içinde zaif ve sahih hadisler neler olduğunu sıralamış bunların bilinmesini amacladığını belirtilerek zayıf hadislere işaret edilmiştir. Sahabîlerin faziletleriyle ilgili olarak Ahmed b. Hanbelin kitabına toplanan zayıf hadislerin aslı Ahmed b. Cafer b. Hamdan el-Katiiye (273-368) kitabından alınmadır. Bu kişi Bağdad civarındaki Dakik adlı Katia (toprak parçası) da oturuyordu. Buna izafeten kendisine “El-Katîî” denilmiştir. ) Katinin aynı eserinde oğlu Abdullah'ın Ahmed b. Ca'fer b. Ham'dan el-Katîî'nin üstadlarından rivayet ettikleri ziyadeler vardır. El-Katî'nin ziyade ettikleri rivayetlerinin çoğu yalandır. Şiacıların Ehlisünnet kaynaklarında var deyip verdikleri örnekte amacından saptırdıkları yüzlerce örnek vardır. Bunlardan da örnek verecek olursak; ehlisünnet kitaplarından yapılan bir alıntı şia kitaplarında şöyle yer almaktadır. “Ömer şöyle demiştir: Ebubekir'e biat bir kayma idi. Allah bizi onun şerrinden korudu, kim bu biat'a benzer bir biat'a dönerse onu öldürün”. Denilmekte ve Bu söz ise Ebubekir'e töhmeti gerektirir şeklinde yorumlanmaktadırlar. Oysa Müslim ve Buhari'de rivayet edilen Ömer'in (r.a.) sözü şöyledir:
“Sizden bazılarınızın şayet Ömer ölürse, filan adama biat edeceğim, dediğini duydum, sizden biriniz, Ebubekir'in biati bir kayma idi deyip de kendisini aldatmasın. O biat gerçek bir biat idi. Fakat Allah (c.c.) ihtilafı bir an önce sona erdirmekle fitneyi söndürdü. Aranızda boyunların kendisine râm olacağı, kim varsa o da ancak Ebubekir'dir.” Bu saptırmalar ne ilktir ne de son olacaktır.Yine Şiacıların hadisi şeriflere nasıl ilaveler yaparak değiştirdiklerini gösterme acısından da örnek verilmesi gerekirse,Alî bin Muhammed ibni Sabbâğ-ı mâlikî (Füsûlül-mühimme) kitabında, Elmenâkıb kitâbından alarak diyor ki, İbnil-Müeyyedden işitdim. Birgün, Ebû Büreyde, Resûlullahın yanında oturuyordu. Ebû Büreyde diyor ki, Resûlullah efendimiz, (Rûhum yed-i iktidarında bulunan Allahü teâlâya yemin ederim ki, kıyâmet günü, insanlardan ilk sorulacak şey, ömrünü ne ile geçirdin, bedenini, ne yaparak eskitdin, malını nereden kazandın ve nerelere verdin ve Resûlümü sevdin mi, soruları olacaktır) buyurdu. Yanımda bulunan hazret-i Ömer, sizi sevmenin alâmeti nedir yâ Resûlallah, dedi. Mubârek elini, yanında oturan hazret-i Alinin başına koyup, (Beni sevmek, benden sonra bunu sevmektir) buyurdu. Yine bu kitapda diyor ki, hazret-i Alî (Vallahi Nebiyy-i ümmî “sallallahü aleyhi ve sellim” efendimiz, beni sevenlerin mü’min olduklarını, sevmiyenlerin ise, münafık olduklarını bildirdi) dedi. İşte, kıyamet günü, sevgisi herkesten sorulacak, bir zât, acaba başkalarından daha üstün ve halifelik, başkalarından ziyade kendisinin ve çocuklarının hakkı olmaz mı, diyerek bu söze katmalar yaparak Hz Ali nin imametini isbatlamak için kullanıyorlar. Oysa hadisin hakikati İmâm-ı Muhammed bin Îsâ Tirmüzî (209 da tevellüt, 279 da vefât etdi) şöyle bildiriyor: “İnsana, kıyamet günü dört şeyden sorulacaktır. Ömrünü ne ile geçirdiği, ilmini ne yapdığı, malını nereden kazandığı, cismini ne ile eskittiği sorulacaktır”. Taberânî de, bu hadisi bildiriyor ise de, son cümlesi yerinde, gençliği ne ile geçirdiği yazılıdır. İşte, hadîs-i şerîfin doğrusu böyle bildirilmiştir. İçinde, Ehl-i beyti sevmek ve hazret-i Ömer’in her hangi bir şekilde adı geçmesi yoktur. Söz konusu kişi Mâlikî denilen İbni Sabbâğ mâlikî mezhebinde birisi değildir. Kitapları, yazıları gösteriyor ki, o şî’î mezhebindedir. (Hârezm odunu) olarak meşhur olan ibni Müeyyedin de, şî’î olduğunu konuya alaka duyan bütün âlimler bildirmektedir. Şî’îlerden ba’zısı, hadîs-i şerîfleri değiştirip büyük bir hadis âliminin ismini koyarak amac ve anlam değişikliğine uğratarak kendi amaçlarında kullanıyorlar. Böyle yalanlarla, Müslümanları aldatmağa çalışıyor. Kitaplarda, doğrusu yazılı olan bir hadîs-i şerîfi, değiştirme anlayışının amacı dine hizmetmidir yoksa dini amacından saptırmaya çalışmakmıdır? Bunun çok iyi muhakeme edilmesi ve hz ali ve ehlibeytle ilgili hadislerin büyük bir çoğunluğunun bu şekildeki operesyonlarla mevcut hallerine getirildiği unutulmamalıdır. Bununla berâber, burada, halîfeliği anlatan hiçbir hususda yokdur. Ehl-i beyti, şânlarına uygun olarak sevmek ve onları anlamak demek, islâmiyyete bağdaşmayan ifadeleri onlara yakıştırmak demek değildir. Meselâ İbni Bâbeveyh uydurup (İbni Abbâs buyuruyor ki) diyerek, Peygamber efendimizin gûya (Allah Alîyi sevenleri Cehennemde yakmaz), Yine (Alîyi seven bir kimse, yehûdî veyâ hıristiyan olsa bile Cennete gireceklerdir) ifadesi bir başka (Alîyi sevene hiçbir günâh zarar vermez), yine benzeri (Alînin şî’asına kıyâmet günü, ne küçük günâhdan, ne de büyük günâhdan sorulmaz. Onların kötülükleri, iyiliğe çevrilir). Bu uydurma sözleri, hadîsdir diyerek, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimize iftirâ etmek haksızlık değil midir? Bu anlayışı nasıl bir anlayıştır. Bunun islam acısında bir izahı bulunabilir mi?Şia felsefesini gizemli kılan kendi inanclarına kılıf giydiren hadislerine bir bakalım “... Fudayl b. Sukre şöyle rivayet etmiştir: Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)’a dedim ki: “Sana kurban olayım! Ölünün yıkanmasında kullanılan suyun belli bir miktarı var mıdır?” Buyurdu ki: “ Resûlullah (sallallahu aleyhi ve âlihi) Ali (aleyhisselâm)’a dedi ki: Ben öldüğüm zaman, Ğarş kuyusundan altı kırbaç su çıkar. Beni yıka, kefenimi sar ve üzerime koku sür. Beni yıkamayı ve kefenlemeyi tamamladığın zaman, kefenimin uçlarından tut ve beni oturt. Sonra bana istediğin şeyi sor. Allah’a yemin ederim ki, o zaman bana sorduğun her şeye cevap veririm.”“ (Usul-u Kâfi sh 426 H.765. )
“... Eban b. Tağlip , Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)’dan şöyle rivayet etmiştir: “ Resûlullah (sallallahu aleyhi ve âlihi) vefat edeceği sırada Ali (aleyhisselâm) eve girdi. Resûlullah, onun başını örtünün altına soktu, sonra: “ Ey Ali “ dedi. “ Ben, öldüğüm zaman beni yıka. Ve kefenimi sar. Sonra beni oturt. Ardından bana soru sor ve sözlerimi yaz. “ (Usul-u Kâfi sh 426 H.766. )
İslamın doğuşu ve yayılması sürecinde islam coğrafyasındaki karışıklıklar ve ilmin islam toplumlarına yeterli ulaşamaması neticesinde, İslâm düşmanları, peygamber (sav)’in söylemediği uydurma sözlere hadis görüntüsü verip onlara islâmî olmayan anlamlar ve islâm’la çelişen mefhumlar yükleyerek Müslümanların bunları sahiplenmesini, amel etmelerini sağlayarak islamdan uzaklaşmasını hedeflediler. Bunun için de Peygamber (sav)’in hadislerine birçok yalan söz katıp bunları insanlar arasında yaygınlaştırmaya başladılar.Bu gelişmeleri yakından takip eden islam önderleri, çeşitli zulüm hareketleri, büyük hatalar ve yanlış davranışlarından dolayı mevcut yönetiminden bağımsız yoğun bir calışma içinde olmaları sürecin bir başka boyutunu oluşturmaktadır. Bunlar dini calışmaları tamamen Allah rızasına yönelik, islamı gelecek nesillere bozulmadan ulaşımını sağlamaya yönelikti. Yönetimden uzak durmaları sebebiyle devlet tarafından horlanıyordu. Bu âlimler islam coğrafyasındaki karanlık amaçlara yönelik hazırlanan planları çabuk fark etti ve bu oyunlara gelmedi. Hadis ilminin islamın ana kaynağını oluşturduklarını bildikleri için herkese ve her söze kulak asmadılar. İslâm bilginleri Ravilerin vasıflarının; bilgin, emin, âdil zabıtça güçlü ibadet, takva ve salih amel yönünden essiz olan sahsiyetler olmasına dikkat ettiler. Onları teker teker yakından tanıdılar. Hiç şüphe ve tereddüde meydan vermeyecek şekilde gerekli bütün çalışmaları yaptılar. Rivayet tarihine kadar ciddi, titiz bir çalışma sonucunda hadislerin korunmasını sağladılar. Hadislerde, müsamaha gösterenlerin rivayetlerinin önüne geçmişlerdir. Râvilerin genç ve hafızalarının kuvvetli olduğu yaşlardaki rivayetleriyle, unutkanlık gibi arızaların meydana geldiği yaslılık devrelerindeki rivayetleri arasında bulunan farklılığı tesbit ederek, gerekli olan zabıt, adalet ve benzeri sartların tahakkuk etmediği devrelerde rivayet ettikleri hadisleri ayırt etmişlerdir. Hatta hadis rivayet eden; sahabeyi çok geniş tutmayıp tabiin ve tebaattabiinle sınırlandırmışlardır. Bunlardan sonra hiçbir rivayet kabul etmemişlerdir. Raviler sınırlandırılmıştır, Herhangi bir müslümanın, bir hadisin sıhhatli olanını zayıflarından, zayıf olanını uydurma olanından ayırabileceği yeterli derecedeki sened ve metin çalışmalarını yaparak, hadis kitaplarını da derecelendirerek ortaya koymuşlardır. Hz peygamberimizin “Bana yalan isnâd etmek, sizden birinize yalan isnâd etmek gibi değildir. Her kim, bana bilerek yalan isnâd ederse, Cehenneme girsin.” Sözündeki ciddiyeti hiç kulak ardı etmemişlerdir. Bu Hadis âlimleri doğruluğu araştırma bakımından en güçlü şahsiyetlerdir. Muhaddislerin sıhhatinde ittifak ettikleri haber mutlaka haktır. Yine onların ittifak ile hatalı ve önemsiz kabul ettikleri rivayet de hükümsüzdür. Fakat ihtilaf ettikleri rivayet varsa ona da insaf ve adaletle bakılır. Hadis kritiğinde esas olan budur.
Mâlik, Şu'be, Evza'î, Leys, iki Süfyan, iki Hammad, İbn-i Mübarek, Yahya el-Kattan, Abdurrahman b. Mehdi, Vekî, Şafiî, Ebubekir (r.a.), Ebu Şeyde, Buharî, Ebu Zur'â, Ebu Hatim, Ebu Davud, Müslim, Neseî, İbn-i Hibban ve benzeri âlimlerle, cerh ve ta'dil mutahassısları bu görüştedirler.
Râvilerin bilinmesi ile ilgili birçok kitaplar da tasnif edilmiştir. İbn-i Sa'dın Tabakatı, Buhari'nin Tarihi, Ali b. el-Medâyinî'nin kitabı gibi.
Müsnedlenden de, Ahmed b. Hanbel'in mesnedi, hadis kitaplarından İshak, Ebu Davud, İbn-i ebi Şeybe, Tabarânî gibi eserler vardır.
Hülâsa bu hususta oldukça eserler te'lif edilmiştir.
Hadisleri sıhhat ve senetleriyle bilmek ehl-i sünnet vel Cemaatin hususiyetlerindendirÇoğunlukla bu süreçlerin içinde ehlibeyt mensuplarında bulunmuştur. Kimi zaman bu calışanları yürütenlerin hocası olmuş kimi zaman onlarla beraber bu hizmetleri yürütmüşlerdir. Böylesi titiz bir çalışma içinde bulunan Buhari’nin calışmaları için o zamanın şartlarına göre elli bin kilometre yol kat ettiği belirlenmiştir. Bugün bize miras bıraktıkları o yüce sözler öyle kolayına bize ulaşmış sözler değildir. Üzerinde çok büyük emek ve mesai var olduğu unutulmamalıdır. Bu kadar ciddi bir çalışmanın yanında, Şiiler de bu furyadan geri kalmak istemediler. O günlerde hanedanın yakınlarındaki bazı camilerde ehlibeyte yalan yanlış saldırılar yapılıyor yezit ve avanesine övgüler yağdırılıyordu. İslamı bilmeyen ve Emevi hanedanına karşı olan bazı insanlar bu söylemleri dine katmalar olarak yorumladı. Bunları duymamak için halka propaganda yaparak camilere gidilmesinin önüne gecilmeye calışıldı. Emevilerin bu yanlış davranışının bedeli bir kısım insanların camilerden uzak kalıp İslami bilgilerden uzaklaştırılmasını sağladı. Bu durum islam düşmanları için aranıpda bulunmayacak bir ortamı sağladı. İslamla ile toplum bağı ancak bu şartlar kullanılarak kesilebilirdi. Emevi hanedanlığı ile camileri özdeşleştirdiler. Birine karşı olma duygusunu kullanarak ikincisine karşı olmayı meşrulaştırdılar. Bundan faydalanarak İslami gerçeklerin emevi hanedanının siyasetine göre şekillendiği kanısını toplumda yerleştirmeye çalıştılar.Camilerden koparılan halk tabakaları kendi yanlarında olmayanları olayları kendileri gibi yorumlamayanları karşı taraf görüyor, meseleye siyah ya da beyaz algılaması ile yaklaşıyordu. Olayın böyle yorumlanmasında gayret gösteren toplum liderleri bu yorum çerçevesinde toplumu yönlendiriyor bunlardan da uzak durulması gerektiğini onları da sistemin bir parçası olduğuna halka inandırıyordu. Çünkü onlara göre kendilerinden olmayanlar karşı taraf dandı. Yani hanedanın safındaydı. Hatta bu yaklaşım onlarda o kadar ileri gitmişti ki bilindiği gibi İmamı Zeydi bile bu uğurda terk etmişlerdi. Bu mantık ve anlayışla önlerine çıkan her şeye doğru ya da yanlış diyor nüansa hiç yer vermiyor toptancı bir yaklaşım sergiliyorlardı. Bu mantıkla sahih hadisleri senedine ve ilmi metoduna dikkat etmeden toptan reddettiler. Siyasi savaşlarda Hz. Ali'nin yanında bulunanların rivayet ettigi hadislerin dışında kalanları tamamen yok saydılar. Ançak, kapılarını acık bıraktıkları üç beş sahabeden ve imamlardan gelen rivayetle fıkıh oluştursalarda bunların kendi iddialarına cevap vermediğini gördüler. Düşüncelerine Kuran dan da destek bulamayınca İnançlarına delil bulmak aydına gördükleri boşlukları hadis uydurarak doldurma cihetine gittiler. Bu konuda şia kültüründe o kadar ilginç yaklaşımlar vardır ki: Hadis ve menkibe uydurmada bir yarış sergilendiğini, hatta çok hadis uyduranların daha kolay cenneti kazanılacağı inancının varlığı maalesef ki bir gerçektir. Bunların da ötesinde eli yatkın olanlara uydurdukları hadis karşılığında para ödendiğini görürsünüz. Bu hadislerin hemen hemen hepsi imamlara söylettirilmiştir. Uydurma hadislerle, takiyyeye ve İmamalara masumiyet kapısını acılınca işleri daha kolay yürümüştür. Çünkü masum olan imam yalan söylemez bir şey uydurmaz, peygamber derecelerinden daha yüksek bir konumda olduğu için de her bilgiyi Allah’tan alır. Durum böyle olunca da imamlara söylettirilen hiçbir söz kimse tarafından asla sorgulanamayacaktır. Dolayısıyla bu hadisleri imamlardan kimlerin duyduğu yani ravisi çok önemli değil. Bunun için şianın hadislerinin çoğunu meçhul sahıslar rivayet ederler ve derler ki: Muhammed b. İsmail'den o da ashabımızdan birinden, o da bir adamdan rivayet etti ki söyle dedi..." hatta bazı ravilerde kopukluk görülür orada “kim ola ki “ifadesi mevcuttur.Meselâ, dünya zevklerine önem vermeyen Şiilerce değerli bir zâhid olarak tanınan Meysere b. Abdirabbih adındaki kişi, vefat edeceği sırada Hz.Ali’nin faziletleri hakkında yetmiş hadis uydurduğunu açıkça itiraf etmiştir. Şia âlimleri bu şekilde oluşturdukları kitaplarını Mehdi Aleyhisselama arz edildiğini ve onun tasdikinden gecirildiğını ifade ederek kimsenin tereddütüne meydan bırakmamışlardır. Bununla alakalı kendi kitaplarından bir örnek, El-Kuleyni için şöyle demektedirler: “Muhammed Taki el-Meclisi şunları söyler: Doğrusu bizim zehabın âlimleri arasında onun gibi birisi yoktu. Onun aktardığı rivayetleri inceleyen, kitaplarının bilgi tertibini irdeleyen herkes bilir ki, o, Allah tarafından teyid edilmiş biridir. (Usul-u Kâfi/Önsöz sayfa III.)
Kâfi (yeterli) kelimesinin menşei konusunda şöyle diyorlar: “Yüce Allah, bu kitabı yirmi senede yazmasını müyesser kıldı. Dünyanın çeşitli bölgelerindeki Şii Müslümanlar kendileri için dinin her alanında yeterli (Kâfi) gelecek bir kitap yazmasını istiyorlardı. Çünkü Kuleyni, görüş alışverişinde bulunacağı, müzakere edeceği, ilmine güvenilen zatla görüşüyordu. Bazı âlimler, Kuleyni’nin el-Kâfi’yi İmam Kâim (Mehdi aleyhisselam)’a arzettiği ve İmamın da bu eserin güzel olduğunu belirttiği ve “ Şia’mız için kâfidir”. Dediği inancındadırlar. (Ravdatu’l Cennat sh.533)” (Usul-u Kâfi/Önsöz sayfa XI.) İmamlar yaşadıkları dönemlerdeki halifelerle olan ilişkileri, şia akidesine uygun olmadığı için, yani Hz Ali nin diğer halifelerle iyi geçinmesi, hz Hasan ın halifeliği Muaviye r.a. teslim etmesini, diğer imamların çoğunun yönetime baş kaldırmama-sını kendi anlayışlarıyla uyumlu hale getirmek ve daha birçok şeyi kurtarmak içinde takiyyeyi dinin bir esası olarak koymayı kurtuluş olarak görmüşlerdir. Takiyyeyi imanın olmazsa olmazı yani imanın bir şartı haline getirmişler bunu uydurma hadislerle kurumsallaştırmışlardır. Uydurma hadis konusunda verilecek örnek yüz binlerle ifade edileceği için bunu bir bir saymanın anlamı yok. Çünkü itikadi anlamda islam anlayışıyla örtüşmeyen bütün konulardaki hadisleri birbiriyle çelişkili biri diğerinin hükmünü ortadan kaldırır niteliktedir. Hemde kuran’la da çelişkili. Onun için Şiiler Kurana fitne demektedirler. Yani anlaşılmaz bir kitap olarak tanımlarlar bunu yalnız Hz Ali nin anlayabileceğini ifade ederler ki tevil konusunda meydanları boş olsun ve ali adına da kuranı istedikleri gibi yorumlayabilsinler. Kuran ın fitne olması tabiri günümüz Şiilerince bazı TV kanallarında şii âlimler tarafından canlı olarak maalesef ki söylenebilmektedir. Ayrıca Hz. Ali için konuşan kuran demektedirler. Onlara göre Hz Ali bütün peygamberlere gelmiş kitap ve dinleri olmuş ve olacakların bütün ilimlerin hepsini bilir!. Onların profilini çizdiği Ali bütün peygamberleri katlamış durumdadır. Şiacılar kendi doğrularını ispatlamak için kendi kaynakları dışında itibar edilip edilmemesini gözetmeksizin ehlisünnet kaynaklarından da delil gösterdikleri, ehlisünnet kaynağı olmadığı halde isim benzerliklerini kullanarak yalan yanlış bilgilerin bulunduğu bazı kaynaklarında ehlisünnet kaynağı gibi gösterdikleri bilinmektedir. Bunu gösterirken de metinin tamamını değil işlerine yarayan kadar bölümleri cımbızla cekip aldıklarını, alınan kısmında konunun bütünü anlatmaktan ziyade başka anlamlara hizmet eder hale getirildiği konusu daha önce mevzu edilmişti. Mesela kendi amacları acısından kullandıkları Hz Ali’nin faziletleriyle alakalı birçok hadisi Ahmed b. Hanbel'e dayandırdıklarını söylerler. Dayandırdıkları eser İncelendiğinde sözü edilen hadislerin Ahmet B. Hanbel’in müsnedinde olmadığını görürsünüz. Ama Ahmed b. Hanbel sahabenin faziletleri hakkında telif ettiği bir başka eserinde başta Ebu Bekir, Ömer, Osman ve Ali (r.a.) olmak üzere sahabenin faziletleri ile ilgili olarak rivayet edilen hadislerin içinde zaif ve sahih hadisler neler olduğunu sıralamış bunların bilinmesini amacladığını belirtilerek zayıf hadislere işaret edilmiştir. Sahabîlerin faziletleriyle ilgili olarak Ahmed b. Hanbelin kitabına toplanan zayıf hadislerin aslı Ahmed b. Cafer b. Hamdan el-Katiiye (273-368) kitabından alınmadır. Bu kişi Bağdad civarındaki Dakik adlı Katia (toprak parçası) da oturuyordu. Buna izafeten kendisine “El-Katîî” denilmiştir. ) Katinin aynı eserinde oğlu Abdullah'ın Ahmed b. Ca'fer b. Ham'dan el-Katîî'nin üstadlarından rivayet ettikleri ziyadeler vardır. El-Katî'nin ziyade ettikleri rivayetlerinin çoğu yalandır. Şiacıların Ehlisünnet kaynaklarında var deyip verdikleri örnekte amacından saptırdıkları yüzlerce örnek vardır. Bunlardan da örnek verecek olursak; ehlisünnet kitaplarından yapılan bir alıntı şia kitaplarında şöyle yer almaktadır. “Ömer şöyle demiştir: Ebubekir'e biat bir kayma idi. Allah bizi onun şerrinden korudu, kim bu biat'a benzer bir biat'a dönerse onu öldürün”. Denilmekte ve Bu söz ise Ebubekir'e töhmeti gerektirir şeklinde yorumlanmaktadırlar. Oysa Müslim ve Buhari'de rivayet edilen Ömer'in (r.a.) sözü şöyledir:
“Sizden bazılarınızın şayet Ömer ölürse, filan adama biat edeceğim, dediğini duydum, sizden biriniz, Ebubekir'in biati bir kayma idi deyip de kendisini aldatmasın. O biat gerçek bir biat idi. Fakat Allah (c.c.) ihtilafı bir an önce sona erdirmekle fitneyi söndürdü. Aranızda boyunların kendisine râm olacağı, kim varsa o da ancak Ebubekir'dir.” Bu saptırmalar ne ilktir ne de son olacaktır.Yine Şiacıların hadisi şeriflere nasıl ilaveler yaparak değiştirdiklerini gösterme acısından da örnek verilmesi gerekirse,Alî bin Muhammed ibni Sabbâğ-ı mâlikî (Füsûlül-mühimme) kitabında, Elmenâkıb kitâbından alarak diyor ki, İbnil-Müeyyedden işitdim. Birgün, Ebû Büreyde, Resûlullahın yanında oturuyordu. Ebû Büreyde diyor ki, Resûlullah efendimiz, (Rûhum yed-i iktidarında bulunan Allahü teâlâya yemin ederim ki, kıyâmet günü, insanlardan ilk sorulacak şey, ömrünü ne ile geçirdin, bedenini, ne yaparak eskitdin, malını nereden kazandın ve nerelere verdin ve Resûlümü sevdin mi, soruları olacaktır) buyurdu. Yanımda bulunan hazret-i Ömer, sizi sevmenin alâmeti nedir yâ Resûlallah, dedi. Mubârek elini, yanında oturan hazret-i Alinin başına koyup, (Beni sevmek, benden sonra bunu sevmektir) buyurdu. Yine bu kitapda diyor ki, hazret-i Alî (Vallahi Nebiyy-i ümmî “sallallahü aleyhi ve sellim” efendimiz, beni sevenlerin mü’min olduklarını, sevmiyenlerin ise, münafık olduklarını bildirdi) dedi. İşte, kıyamet günü, sevgisi herkesten sorulacak, bir zât, acaba başkalarından daha üstün ve halifelik, başkalarından ziyade kendisinin ve çocuklarının hakkı olmaz mı, diyerek bu söze katmalar yaparak Hz Ali nin imametini isbatlamak için kullanıyorlar. Oysa hadisin hakikati İmâm-ı Muhammed bin Îsâ Tirmüzî (209 da tevellüt, 279 da vefât etdi) şöyle bildiriyor: “İnsana, kıyamet günü dört şeyden sorulacaktır. Ömrünü ne ile geçirdiği, ilmini ne yapdığı, malını nereden kazandığı, cismini ne ile eskittiği sorulacaktır”. Taberânî de, bu hadisi bildiriyor ise de, son cümlesi yerinde, gençliği ne ile geçirdiği yazılıdır. İşte, hadîs-i şerîfin doğrusu böyle bildirilmiştir. İçinde, Ehl-i beyti sevmek ve hazret-i Ömer’in her hangi bir şekilde adı geçmesi yoktur. Söz konusu kişi Mâlikî denilen İbni Sabbâğ mâlikî mezhebinde birisi değildir. Kitapları, yazıları gösteriyor ki, o şî’î mezhebindedir. (Hârezm odunu) olarak meşhur olan ibni Müeyyedin de, şî’î olduğunu konuya alaka duyan bütün âlimler bildirmektedir. Şî’îlerden ba’zısı, hadîs-i şerîfleri değiştirip büyük bir hadis âliminin ismini koyarak amac ve anlam değişikliğine uğratarak kendi amaçlarında kullanıyorlar. Böyle yalanlarla, Müslümanları aldatmağa çalışıyor. Kitaplarda, doğrusu yazılı olan bir hadîs-i şerîfi, değiştirme anlayışının amacı dine hizmetmidir yoksa dini amacından saptırmaya çalışmakmıdır? Bunun çok iyi muhakeme edilmesi ve hz ali ve ehlibeytle ilgili hadislerin büyük bir çoğunluğunun bu şekildeki operesyonlarla mevcut hallerine getirildiği unutulmamalıdır. Bununla berâber, burada, halîfeliği anlatan hiçbir hususda yokdur. Ehl-i beyti, şânlarına uygun olarak sevmek ve onları anlamak demek, islâmiyyete bağdaşmayan ifadeleri onlara yakıştırmak demek değildir. Meselâ İbni Bâbeveyh uydurup (İbni Abbâs buyuruyor ki) diyerek, Peygamber efendimizin gûya (Allah Alîyi sevenleri Cehennemde yakmaz), Yine (Alîyi seven bir kimse, yehûdî veyâ hıristiyan olsa bile Cennete gireceklerdir) ifadesi bir başka (Alîyi sevene hiçbir günâh zarar vermez), yine benzeri (Alînin şî’asına kıyâmet günü, ne küçük günâhdan, ne de büyük günâhdan sorulmaz. Onların kötülükleri, iyiliğe çevrilir). Bu uydurma sözleri, hadîsdir diyerek, Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimize iftirâ etmek haksızlık değil midir? Bu anlayışı nasıl bir anlayıştır. Bunun islam acısında bir izahı bulunabilir mi?Şia felsefesini gizemli kılan kendi inanclarına kılıf giydiren hadislerine bir bakalım “... Fudayl b. Sukre şöyle rivayet etmiştir: Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)’a dedim ki: “Sana kurban olayım! Ölünün yıkanmasında kullanılan suyun belli bir miktarı var mıdır?” Buyurdu ki: “ Resûlullah (sallallahu aleyhi ve âlihi) Ali (aleyhisselâm)’a dedi ki: Ben öldüğüm zaman, Ğarş kuyusundan altı kırbaç su çıkar. Beni yıka, kefenimi sar ve üzerime koku sür. Beni yıkamayı ve kefenlemeyi tamamladığın zaman, kefenimin uçlarından tut ve beni oturt. Sonra bana istediğin şeyi sor. Allah’a yemin ederim ki, o zaman bana sorduğun her şeye cevap veririm.”“ (Usul-u Kâfi sh 426 H.765. )
“... Eban b. Tağlip , Ebu Abdullah (Cafer Sadık aleyhisselâm)’dan şöyle rivayet etmiştir: “ Resûlullah (sallallahu aleyhi ve âlihi) vefat edeceği sırada Ali (aleyhisselâm) eve girdi. Resûlullah, onun başını örtünün altına soktu, sonra: “ Ey Ali “ dedi. “ Ben, öldüğüm zaman beni yıka. Ve kefenimi sar. Sonra beni oturt. Ardından bana soru sor ve sözlerimi yaz. “ (Usul-u Kâfi sh 426 H.766. )